60
« vào lúc: 10/10/2013 08:45:48AM »
Bạn Cocsai bỗng dưng lụm được 1 con “cu gáy đẹp”, tấm tắc, do dự, rồi thả nó đi. Tôi thấy đó là 1 cử chỉ đẹp.
Tôi thì tôi nghĩ “của phù vân - để ngoài ngõ”. Để có con chim, mình phải cố “đoạt”, thì khi “được” nó mới sướng – còn không thì cũng chẳng vấn vương. Nếu có nghĩ là “phải có duyên nó mới đến với mình” thì giữ nuôi cũng tốt, thả đi cũng tốt.
Nhân các bác phiếm chuyện về “chim sa cá nhảy”, tôi cũng tìm hiểu thử xem thì thấy là:
- Viết về Tướng Mạo Con Người Qua Ca Dao Dân Ca, tác giả Trần Minh Thương dùng câu dẫn để tả về những người mà theo dân gian phải tránh xa là:
Chim sa, cá nhảy chớ nuôi
Những người lông bụng chớ chơi bạn cùng
Nghĩa đơn giản là đừng nuôi chim sa, cá nhảy, đừng chơi với người có nhiều lông bụng.
- Viết về ý niệm âm dương trong tâm thức người Việt thể hiện trong ngôn ngữ (qua ca dao, tục ngữ), nhà nghiên cứu Nguyễn Từ Thức nhận xét: “... từ lâu Việt tộc đã nhìn thấy rằng không có gì hoàn toàn âm, hoặc hoàn toàn dương, mà trong âm có dương và trong dương có âm. Ngôn ngữ đã thể hiện điều nhận thức này qua các cách nói như: trong rủi có may, trong hay có dở, trong hoạ có phúc, hoặc như:
Chim sa, cá nhảy chớ mừng
Nhện sa, xà đón xin đừng có lo"
Ở đây ta lại phải hiểu nôm na là chớ thấy cái gì dễ dàng quá mà vội mừng,chớ thấy cái gì khó khăn quá mà vội lo.
- Còn khoa học hiện đại thì nhìn nhận như thế nào. GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, Hội Động vật học Việt Nam cho biết: Nhiều người cho rằng, chim thì bay trên trời, cá ở dưới nước vì thế khi chim sa xuống đất, cá nhảy lên bờ là bất thường. Mà bất thường thì ắt có điềm xấu.
Thực tế chim sa, cá nhảy là hiện tượng bình thường và không liên quan đến bất kỳ yếu tố tâm linh nào cả. Chim bay trên trời cũng có lúc sà xuống mặt đất để kiếm thức ăn. Tương tự cá bơi dưới nước nhưng khi nước cạn, hoặc nước đầy, chúng cũng có thể nhảy lên bờ.
Hiện tượng chim sa, cá nhảy xảy ra là do trong môi trường sống của chúng đang có những mối nguy hiểm ( có sự tồn tại của các loài chim ăn thịt khác, hay các loài động vật săn mồi dưới nước như cá sấu, giải, rắn.....). Những mối nguy hiểm này, trước kia, cũng là mối nguy hiểm với con người. Nay thì không đáng kể.
Tuy nhiên, chim sa cá nhảy còn có thể do chúng gặp hoặc cảm nhận những mối nguy hiểm khác. Ví dụ như địa từ trường ở khu vực đó rất xấu ( với tác động lâu dài tới hệ thần kinh Trung ương), sắp xảy ra thiên tai,v.v....... Những mối nguy hiểm này vẫn có tác động xấu tới con người hiện đại.
Vì thế, khi học hỏi kinh nghiệm cổ truyền, không thể suy nghĩ máy móc rằng cứ "chim sa cá nhảy" thì là điềm gở. Đôi lúc đúng, đôi lúc không đúng. Phải suy xét kỹ để nhận biết rằng hiện tượng đó có thể có ảnh hưởng xấu tới cuộc sống của mình hay không.
Tôi lang thang thêm vài nơi thì thấy có bạn có suy nghĩ như vầy: “Thực ra thì chuyện các cụ ngày xưa nói đến chim sa, cá nhảy là nói đến một tình huống để ví con người cũng như loài vật, khi bị rơi vào bước đường cùng cực, hoặc sa cơ lỡ vận thì cũng như con cá nhảy lên bờ, con chim bị yếu sa xuống không bay được, điều này nói đến những lúc thất thế như vậy thì không nên ra tay để hại họ, vì họ đã cùng đường rồi, cá lên bờ chỉ còn nằm chờ chết, chim sa thì cũng làm sao còn tung cánh được nữa, đây âu cũng là bài học thực tiễn để chỉ cho con người ta sống phải biết làm sao cho phải, không nên dồn người khác vào đường cùng và cũng không hà hiếp kẻ yếu thế cô quạnh. Theo thiển ý của mình thì để nhấn mạnh hơn về hành động không được xâm phạm đến con vật khi bị yếu thế. Các cụ xưa gắn với sự trừng phạt cho những hành động vô đạo đức thôi … ”. Tôi đồng ý với cách hiểu của bạn này.
Nhiều người thấy hiện tượng này cho là điềm báo. Nhưng theo tôi thì do sự trùng hợp ở đời quá nhiều, con người lại dễ bị ám thị. Nên hễ cứ thấy vài sự trùng lặp trên là kết luận nó luôn đi đôi với nhau (Hễ thấy chim sa cá nhảy thì dứt khoát là gặp nạn).
AE nghiện gác cu đi rừng, hoặc nghiện đi câu thấy chim sa cá nhảy hoài đó thôi ...